Rrezarta Abdullahu živi u Uroševcu, gde je i rođena. Njen karakter se najbolje može opisati rečima: hrabra i borbena, bez obzira na okolnosti u kojima se nađe..

Kada govori o detinjstvu i mladosti, Rrezarta kaže da sebe smatra detetom rata kao sto su je i mnogi nazvali. Za njenu generaciju život je podeljen u dva dela a to su pre i posle rata. A kada govori o detinjstvu neizostavni deo je traumatično iskustvo i opstanku pojedinaca, koji su se borili da po svaku cenu i na svakom polju kako bi postali slobodni!

Možda i više nego slobodni jer ne postoji mesto u svetu gde se može platiti cena za slobodu. Dakle, skoro sva njena sećanja na detinjstvo su izbledela zbog iskustva sa preživljavanjem što je uticalo i na njena društvena zalaganja danas.             

 

Kao jedina ćerka u porodici sa puno muškaraca, naučila je da stvari drugačije izgledaju kada članovi porodice imaju međusobno razumevanje, posebno ako se članovi stimulišu kada su suočeni sa spoljašnjim svetom u kome su ugnjetavani i diskriminisani. Tokom celog života, bila je izložena nekoj vrsti pozitivne diskriminacije u svojoj bliskoj porodici, u kojoj su joj roditelji dali prednost u odnosu na njenu trojicu braće, nadajući se da će joj ova predanost jednog dana otvoriti put u društvu.

Ovo svakako nije bilo dovoljno da ona pronađe svoje mesto u društvu. Iako je bila motivisana više os ostalih jer su se prema njoj odnosili kao što treba prema ljudskom biću koje nije ništa manje od svoje braće; spoljni svet i sukobi sa istim su bili okrutni i divlji. Njen susret sa spoljnim svetom bio je težak i okrutan, sa beskrajnim izazovima i malim mogućnostima, ali se ona uhvatila u koštac s njima kao pravi borac.          

Smatra da nas sve što stvaramo i radimo, vraća na osnovnu potrebu za preživljavanjem, gde za preživljavanje treba da se boriš i to ne samo za sebe, nego i za svoje rođake; drugarice i sestre gde god da su, a nemaju svoj glas i motivaciju.

Danas joj kao aktivistkinji nije lako da radi na problemima i pitanjima koje postavlja sa svojim istomišljenicima, jer svakako postoje predrasude, koje dolaze sa svih strana, cak od naših prijatelja i porodice, mi smo etiketirani kao osobe koje svoje probleme prenose svetu, zapaža Reze. Ipak to sve nije važno ako ne uspemo da iznesemo ove probleme na sto za raspravu kada god se okupimo sa ljudima koje poznajemo. Ona smatra da je uspela u tome jer u suštini više nije tabu tema da se govori o pravu na imovinu, o odbijanju braka; seksualnim zlostavljanjima na radnom mestu ili u školi. To je čini jednom strastvenom i 100% odlučnom aktivistkinjom.

Većina aktivnosti i projekata na kojima je bila angažovana, bez imalo sumnje je doprinelo njenom razvoju, kao žene i aktivistkinje, uključujući ovde i same aktivnosti centra Artpolis, zbog čega je zahvalna i smatra ovo jednom od svojih prvih ljubavi koje su kultivisale strast kod nje, kao mlade žene koja svakako želi da da svoj doprinos.

Ali, mesto koje je njoj dalo prostora da se izrazi, prenese svoje zabrinutosti, da se solidariše sa drugim ženama i devojkama preko svog okruga, je internet elektronska platforma „Albanski Feminizam“, koju ja još uvek smatra prvom školom gde mlade devojke mogu da nađu podršku, hrabrost i saznanja za njihova angažovanja. Platforma je kao jedna porodica, u kojoj možeš naći sve što ti je nedostajalo, tvrdi Reze.

Pored toga, srećna je, kaže, što je njena priča postala film, i kao takav biće jedini albanski film koji će se predstaviti na prestižnom filmskom festivalu u Kanu.

Kada su u pitanju prava žena na Kosovu, Reze smatra da žene jedva postoje u našem društvu; tretiraju sebe i bivaju tretirane kao sekundarni građani; sa nekoliko posebnih uloga koje se odnose samo na reprodukciju, bez ikakve uloge u funkciji društva. Žene ne uživaju svoja prava, njima se prava samo krše, u svakoj oblasti i svakoj dimenziji.

Kada je reč o osnaživanju žena, ona smatra da je vrlo važno pomoći mladim devojkama da se obrazuju i vaspitavaju na odgovarajući način; da im pomognemo da se zaposle i osamostale, kao se ne bi tretirale kao vlasništvo ili nečiji teret. Istovremeno, smatra Reze, treba da proguramo muškarce ka konceptu jednakosti; da rodna jednakost i pravda olakšavaju i njima život i da zajedno ispunjavaju društvo. Dajući priliku devojkama, dodaje Reze, mi doprinosimo i načinu kako će one generalno biti shvaćene, i kako će se stvoriti nova slika, kao deo društvenog angažovanja i ko-delovanja sa dečacima i muškarcima. Interakcija je, prema njenom mišljenju danas ključ mnogih društvenih dostignuća. Ali ne treba ostavljati po strani zalaganje za apsolutne reforme, što za nju znači rodno obrazovanje u osnovnim i srednjim školama. Tako će se u školama učiti  da su svi ljudi jednaki; učiće isto i devojčice i dečaci, ubeđena je Reze.

 

Kao aktivnosti čije je bila akter, a za koje smatra da su aktivnosti od velikog društvenog značaja Reze ističe:

1)Seriju rasprava na lokalnim izborima iz perspektive žena u ruralnim područjima – identifikovanje ključnih problema za žene u ruralnim područjima.

2)Platformu Jednakost – pokret mladih aktivistkinja za ljudska prava – Ujedinjene za feminističko angažovanje na Kosovu.

3)Deca sunca – letnja škola za devojčice i dečake romske, aškalske i egipćanske zajednice na Kosovu.

Rreze je psiholog, međutim ona je poslednjih godina angažovana kao urednik za dnevne novine “Observer” u Prištini.

Uncategorized @sr

Rrezarta Abdullahu e përshkruan veten luftëtare, dhe marrë parasysh rrethanat nën të cilat operon, edhe guximtare.

Fëmijërinë e saj Rrezja e kujton kështu: “për neve fëmijët e luftës, siç tashmë kemi marrë emrin, jeta është e ndarë në dy pjesë: para dhe pas lufte. Dhe kur flasim për fëmijërinë, s’ka se si mos të na dalë para sysh përvoja traumatike dhe mbijetesa e cila ka prodhuar individë që me çdo kusht dhe në çfarëdo sfere kërkojnë të funksionojnë si qenie të lira, ndoshta edhe më tepër se sa të sigurta, sepse vend në botë nuk ka, nëse e paguan me çmimin e lirisë. Kështu, gati se të gjitha kujtimet e fëmijërisë veniten, para përvojës për të mbijetuar, që sot nuk lë pa u reflektuar edhe në përpjekjet e mija shoqërore”.

Si vajzë e vetme në një familje me shumë burra, kam mësuar se gjërat mund të marrin tjetër kahje nëse mes anëtarëve të një familje ka konsideratë për njëri – tjetrin, dhe veçanërisht nëse stimulohen anëtarët, të cilët kur ballafaqohen me botën jashtë, shtypen e diskriminohen. Unë gjatë gjithë jetës sime i jam ekspozuar një lloj diskriminimi pozitiv në familjen time të ngushtë, ku prindërit e mi kanë krijuar çdo lloj përparësie për mua, në vend të tre vëllezërve, me shpresë se kjo përpjekje një ditë do të mund t’i paraprijë gjetjes së vendit tim në shoqëri. Sigurisht se kjo nuk ka mjaftuar për ta gjetur vendin se ku përkas, ani pse më ka motivuar dhe më ka dhënë krahë që së pari ta trajtoj veten si qenie njerëzore, jo më pak se vëllezërit e mi; bota jashtë dhe ballafaqimi me të është i vrazhdë dhe i egër; sfidat janë të pafundme dhe mundësitë janë shumë pak, që për t’i kapur, lufta është e domosdoshme.

Pra, çdo gjë që krijojmë dhe bëhemi, na kthen tek nevoja bazë për të mbijetuar, që për të mbijetuar duhet të luftosh dhe ta bësh jo vetëm për veten, por për kushërirat e tua, për shoqet dhe motrat kudo që janë e nuk e kanë as zërin tënd e as motivimin.

Sot si aktiviste, nuk është e lehtë t’i trajtosh problematikat që së bashku me bashkëmendimtare ngrehim, pa dyshim që  paragjykohemi, madje edhe nga vetë shoqëria e familjet tona më të gjera, profilizohemi sikur problemet tona po ia veshim botës, etiketohemi, por nuk ia vlen nëse nuk arrijmë që së paku këto problematika t’i shtrojmë në tavolinat dhe ndejat e njerëzve që njohim. Për këtë e konsideroj se unë ia kam dalë, të paktën më nuk është tabu të flasim për të drejtën tonë në trashëgimi, për refuzimin e martesës, për ngacmimet seksuale në vend të punës apo në shkollë. Kjo më bën mua sot një aktiviste të pasionuar dhe të vendosur 100%.

“Projektet dhe aktivitetet të cilat pa pikë dyshimi kanë kontribuar në formimin tim si njeri dhe si aktiviste janë të shumtë,  duke përmendur këtu edhe vetë aktivitetet e qendrës Artpolis, për ç ‘gjë jam shumë mirënjohëse dhe e konsideroj si ndër dashuritë e mija të para që ka kultivuar pasion tek unë, si një grua e re që domosdo dëshiron të japë kontributin e saj. Por, vendi që mua më ka dhënë hapësirën për ta shpreh veten, shqetësimet e mija, për t’u solidarizuar me vajzat dhe gratë tjera përtej rrethit tim, është platforma online ‘Feminizmi Shqiptar’, të cilën unë vazhdoj ta konsideroj si shkollën e parë ku vajzat e reja sot mund ta gjejnë mbështetjen, kurajën dhe njohurinë për t’ia dalë me angazhimin e tyre. Është si një familje, ku gjen çdo gjë që të ka munguar.

Përveç kësaj, jam shumë e lumtur që historia ime është bërë film, dhe si i tillë do të jetë filmi i vetëm shqiptar që do të prezantohet në festivalin më prestigjioz të filmit, në Cannes.

Për drejtësinë e grave në Kosovë, Rrezja mendon se gratë mezi ekzistojnë në shoqërinë tonë; trajtohen dhe vetë trajtohen si qytetare dytësore; me disa role të posaçme që lidhen vetëm me riprodhimin, pa ndonjë rol në funksion të shoqërisë. Gratë nuk i gëzojnë të drejtat e tyre, ato veçse u shkelen, në secilën sferë dhe në secilin dimension.

Fuqizimi i gruas për Rrezen ka të bëjë me rëndësinë t’i ndihmojmë vajzat e reja të shkollohen dhe edukohen në mënyrë të mirëfilltë;  t’i ndihmojmë të punësohen dhe të pavarësohen, në mënyrë që mos të trajtohen si prona apo barra të dikujt. Njëkohësisht, duhet t’i shtyjmë burrat drejtë kuptimit të konceptit të barazisë; se barazia dhe drejtësia gjinore u lehtëson jetën edhe atyre dhe se bashkërisht e plotësojnë shoqërinë.

Duke ua dhënë mundësinë vajzave, ne i kontribuojmë edhe mënyrës se si ato në përgjithësi do të perceptohen, dhe se si do të krijohet një imazh i ri, që e shikon atë si pjesë të angazhimit social dhe bashkëveprimit me djemtë dhe burrat. Ndërveprimi sot është çelësi i shumë arritjeve shoqërore. Por, s’duhet lënë anash edhe përpjekjen për reforma absolute, që për mua nënkupton edukim gjinor në shkolla të mesme dhe të ulëta. Kështu do të mësojmë qysh në shkollë e në fëmijëri se njerëzit janë të barabartë, do të mësojmë njësoj, vajza e djem.

Projektet që kanë pasur ndikim shoqëror janë:

1)Seria e debateve në zgjedhjet lokale nga perspektiva e grave në zona rurale – Identifikimi i problemeve kyçe për gratë në zona rurale.

2)Platforma Barazia –  nismë e aktivistëve të rijnë për të drejtat e njeriut – Të bashkuar pro kauzës feministe në Kosovë.

3)Fëmijët e diellit – shkolla verore për vajzat dhe djemtë e komuniteteve romë, ashkali dhe egjiptas në Kosovë.
Profesioni i Rrezes është psikologe, vitin e fundit është angazhuar si redaktore në gazetën e përditshme Observer, në Prishtinë.

Aktiviste

Rrezarta Abdullahu lives in Ferizaj, the city she was born in.

She describes herself as a warrior and bold, always taking into account the circumstances she operates in.

When she mentions childhood and youth, Rrezarta considers herself as child of war, as already named by many. For her generation, life is divided into two parts: before and after the war. And when it comes to childhood, she speaks of a traumatic experience and survival of individuals, who at any price and in every field seek to function as free beings! Maybe more than just free because there is no place in the world, where one can pay the price of freedom. So, almost all childhood memories are faded, before the survival experience, which today also affects her social advocacy.

As the only daughter in the family with a lot of men, she learned that things might look different if family members had mutual understanding among themselves and especially if family members are stimulated that when encountering the outside world, they might be oppressed or discriminated against. Throughout her lifetime, she was exposed to some kind of positive discrimination in her close family, where her parents created all sorts of advantages for her as opposed to her three brothers, with the aim and hope that this commitment would proceed one day her way out in the in society. Certainly, this was not enough for her to find the place of belonging.  Although she was motivated beyond all to treat herself as a human being, not less than her brothers; the outside world and confrontation with the same is cruel and wild. However, encountering the outside world was difficult and wild, the challenges were endless and the opportunities were small, and in order to seize them she had find hard.

She thinks that everything we create and do, returns to the basic need for survival, where for survival you need to fight not only for yourself, but also for your relatives, friends and sisters wherever they are, especially when they do not have your voice and motivation.

Nowadays, as an activist, it is not easy for her to deal with the issues she raises together with the like-minded people, as there are certainly a lot of prejudices, coming from all sides, even from friends and family members, we are labeled as if we are transmitting our problems to the world, Rreze observes. Yet, she states that it does not make any sense if we fail to bring these issues for discussion on the table whenever we are gathered with the people we know.  She thinks she has been successful in this because essentially it is no longer a taboo to talk about the right to property, on the rejection of marriage or about sexual abuse at work or at school. This makes her in return a passionate and 100% determined activist.

Most of the activities and projects she was engaged in, without any doubt, have contributed to her development, as women and activists, including the activities of the Artpolis Center itself, which is why she is grateful and considers this one of her first love to cultivate her passion as a young woman, who despite everything else is eager to give her contribution. . Yet, the place that made her room to express and convey her concerns, to sympathize with other women and girls across her district, is the online platform „Albanian Feminism“, which is still considered as the first school where young girls can find support, courage and knowledge for their engagement. The platform is like a family where you can find everything you missed, Reza claims.

In addition, she is happy, that her story has been written into a movie, and as such will be the only Albanian movie to be presented at the prestigious Cannes Film Festival.

As far as the righteousness for women in Kosovo, Rreze believes that women are barely existing in our society, that they are treat treated by themselves and others as secondary citizens, with several special roles that relate only to reproduction, without any role in the function of the society. Women do not enjoy any right and she considers that their rights are violated in every field and in every dimension.  

When it comes to empowering women, she considers it very important to help young girls get educated in the right way. They must be helped out to get employed and become independent, as in that way they will no longer be treated as a property or someone else’s burden. At the same time, according to Rreze, we should pursue men towards the concept of equality; that gender equality and justice make it easier for them to live together and to fulfill society together. By giving the opportunity to the girls, we also contribute to how they will generally be understood, and how a new image will be created, as part of social engagement and co-operation with boys and girls. Interaction is, in her opinion, today the key to many social achievements. But we should not leave aside the commitment to absolute reforms, which means gender education in elementary and secondary schools. So, as early as elementary school we must learn that all people are equal, regardless if they are boys or girls.

 

The projects that have had a social impact are the following:

  1. A series of debates on local elections from the perspective of women in rural areas – identification of key issues in rural areas regarding women.
  2. Platform “Equality” – movement of young activists on human rights – gathered for the feminist cause in Kosovo
  3. Sun children – summer school for boys and girls of Roma, Ashkali and Egyptian community in Kosovo.

Rreze is a psychologist, however for the last year she has been engaged as an editor to the daily magazine “Observer” in Prishtina.

Activist

Leave a Comment

Ваша адреса е-поште неће бити објављена. Неопходна поља су означена *