Delina Fico je aktivna žena civilnog društva u Albaniji od devedesetih. Ona je lider, menadžer, žena sa stručnim znanjem u zagovaranju ravnopravnosti polova, razvojem individualnih i institucionalnih kapaciteta. Preko 50 godina radila je za mnoge lokalne, regionalne, međunarodne organizacija i međuvladine agencija u Evropi i Sjedinjenim Američkim Državama: Chemonics International, World Learning for International Development, East West Management Institute, UNIFEM, Open Society Institution i na nekim drugim mestima.

Delina Fico je rođena u Pekingu, Kina, oko 8.000 kilometara od Albanije provela je život okružen ljubavlju, sa ljudima kojima je volela, cenila i volela. Delina kaže da je srećno ljudsko biće jer je uvek imala priliku da stekne dobro obrazovanje i da radi posao koji joj se dopada.

Prošlo je 23 godine od kada je Delina bila direktor Ženskog centra u Tirani. Tokom ovih godina, Delina se nije promenila, još uvek je posvećena svrsi u koje veruje … njeni zadaci su veći i vera u ispunjenje istih nije prestala.

 

„Ja sam posvećena osoba, što znači da kada vidim društveni problem, želim da uradim nešto da rešim problem. Isto tako, fanatično verujem u jednaka prava za sve, posebno za grupe koje su često diskriminisane različitim opravdanjima. Vidim divan život, svet i ljude, verujem u dobro u njima,“ Delina opisuje svoj karakter.

Njeno opredeljenje da podrži ženska prava prvobitno je proisteklo iz vrlo snažnog osećaja poštovanja za jednaka prava ljudi, društvene teme još kada je bila vrlo mala. Iako su njeni roditelji, braća i sestre i prijatelji uvek podržavali njenu posvećenost jednakoj pravdi i jednakosti, ponekad su je ismejavali, jer Delina govori o svom fanatizmu kako bi ukazala na bilo kakve manifestacije rodne nejednakosti, kao npr. gledanje televizijskih debata u kojima muškarac novinar vodi diskusiju između pet drugih muškaraca.

Sredinom devedesetih skoro sve ženske organizacije u Albaniji počele su  da se zalažu za reproduktivna prava žena. Poslanici albanskog parlamenta usvojili su progresivni zakon o ovim pravima, u međuvremenu su glasali PROTIV prava žena da donose odluke o svojoj trudnoći. U tim godinama (devedesetih godina), žensko udruženje „Refleksione“ i Ženski centar (sada Rodna alijansa za razvoj), sa kojima je Delina radila u to vreme, izgradili su prvi centar za savetovanje žena i devojčica žrtava nasilja u Tirani.

Nakon političkih promena u periodu 1990-1992, mnogo toga je krenulo na bolje u vezi sa pravima žena u Albaniji u poslednjih 25 godina,. Ali žene i devojke se i dalje suočavaju s velikim izazovima. (i) Nasilje nad ženama, je i dalje na veoma uznemiravajućem nivou; (ii) nivoi socijalnih usluga, posebno za decu, starije osobe, osobe sa invaliditetom, i dalje su vrlo niski i ograničeni, što dovodi do toga da briga o ovim grupama padne na ramena žena; i (iii) siromaštvo i nedostatak pristupa sigurnom zapošljavanju za značajan procenat žena i devojaka su tri od ovih velikih izazova „, kaže Delina, upoređujući vreme aktiviranja od devedesetih do danas.

Delina je radila u nekoliko odbora renomiranih organizacija u Albaniji i na Kosovu, kao organizacija „Refleksion“ i Ženska mreža Kosova. Studirala je političke nauke, kao i upravljanje neprofitnim organizacijama u New School for Social Reserach u Njujorku. Danas radi u dva glavna pravca: ona radi sa programima koji podržavaju razvoj civilnog društva u nekoliko zemalja sveta i, kao volonter, angažuju se u podržavanju prava žena i LGBTI osoba u Albaniji, ali i izvan nje.

Aktivista

More Posts

Delina Fico është një grua aktive e shoqërisë civile në Shqipëri që nga vitet e ’90-ta. Ajo është një udhëheqëse, menaxhere, një grua me ekspertizë në avokim, barazi gjinore, zhvillimin e kapaciteteve individuale e institucionale. Përgjatë 50 viteve të fundit ajo është angazhuar në shumë organizata lokale, regjionale, ndërkombëtare si dhe në agjenci ndërqeveritare në Evropë e në Shtetet e Bashkuara të Amerikës si: Chemonics International, World Learning for International Development, East West managment Institute, UNIFEM, Open Society Institution e në disa vende të tjera.

Delina, e cila u lind në Pekin të Kinës, rreth 8 mijë kilometra larg Shqipërisë, kishte kaluar një jetë të rrethuar me dashuri, me njerëz që i do, i vlerëson dhe të cilët i japin shumë dashuri. Delina thotë se është njeri me fat sepse gjithmonë kishte pasur mundësinë të marr shkollim të mirë dhe të bëj punë të cilat i pëlqejnë.

Kanë kaluar 23 vjet që kur Delina ishte drejtoreshë e Qendrës së Gruas në Tiranë. Përgjatë këtyre viteve, Delina nuk ka ndryshuar, është sërish e dedikuar për kauzat që beson. Kauzat e saj janë shtuar dhe besimi nuk është shuar.

“Jam njeri i angazhuar që do të thotë se, kur shoh një problem shoqëror, dua të bëj diçka për ta zgjidhur. Po ashtu, besoj fanatikisht në të drejtat e barabarta për të gjithë e sidomos për grupet që shpesh diskriminohen me justifikime të ndryshme. E shoh bukur jetën, botën dhe njerëzit, besoj tek e mira në to”, përshkruan Delina karakterin e saj.

Angazhimi i saj në përkrahjen për të drejtat e grave buroi fillimisht nga një kuptim shumë i fortë, i respektit për të drejtat e barabarta të njerëzve, një ndjesi të cilën e ka pasur që shumë e vogël. Edhe pse prindërit, motrat dhe miqtë gjithmonë e kanë përkrahur në angazhimin e saj për drejtësi dhe barazi të barabartë, ndonjëherë e kanë shpotitur, siç thotë Delina për zellin e saj për të vënë në dukje çdo shfaqje të pabarazisë gjinore si p.sh ajo reagon gjithnjë kur sheh debate televizive ku një gazetar burrë modern diskuton mes pesë burrave të tjerë.

Në mes të viteve të 1990 me gati të gjitha organizatat e grave në Shqipëri filluan avokimin lidhur me të drejtat riprodhuese të grave. Deputetët e Kuvendit të Shqipërisë aprovuan një ligj përparimtar në lidhje me këto të drejtat, ndërkohë ata votuan KUNDËR të drejtës së grave për vendimmarrje lidhur me shtatzëninë. Në ato vite (1990), shoqata e grave “Refleksione” dhe Qendra e Gruas (sot Aleanca Gjinore për Zhvillim), me të cilat Delina punonte në atë kohë, kishin ndërtuar qendrën e parë të këshillimit për gra dhe vajza, viktima të dhunës në Tiranë.

“Shumë gjëra kanë shkuar përpara për mirë lidhur me të drejtat e grave në Shqipëri në këta 25 vitet e fundit, pas ndryshimeve politike të viteve 1990 – 1992. Por gratë dhe vajzat ende përballen me sfida të mëdha. (I) Dhuna ndaj grave, e cila është ende në nivel shumë shqetësuese; (II) Niveli i shërbimeve sociale, sidomos për fëmijët, të moshuarit, njerëzit me aftësi të kufizuara, i cili është ende shumë i ulët dhe i kufizuar, duke bërë që përkujdesi për këto grupe të bjerë mbi shpatullat e grave; dhe (III) Varfëria dhe mungesa e qasjes në punësim të sigurt për një masë të konsiderueshme të grave e vajzave, janë tre prej këtyre sfidave madhore”, thotë Delina duke krahasuar kohën e aktivizimit nga vitet e ‘90-ta e deri më sot.

Delina ka shërbyer në disa borde të organizatave me nam në Shqipëri dhe Kosovë, si organizata “Refleksione” dhe Rrjeti i Grave të Kosovës. Ajo ka studiuar shkencat politike si dhe menaxhimin e organizatave jofitimprurëse në New School for Social Reserach në New York. Sot ajo është e angazhuar në dy drejtime kryesore: punon me programe që përkrahin zhvillimin e shoqërisë civile në disa vende të botës dhe, si vullnetare, angazhohet në përkrahje të të drejtave të grave dhe të personave LGBTI në Shqipëri, por edhe më gjerë.

Aktiviste

More Posts

Delina Fico is an active woman of civil society in Albania since the 90s. She is a leader, manager, a woman with expertise in advocacy, gender equality, the development of individual and institutional capacities. Over 50 years she has worked with lots of local, regional, international organizations and intergovernmental agencies in Europe and the United States of America as: Chemonics International, World Learning for International Development, East West Management Institute, UNIFEM, Open Society Institution, and in some other places.

Delina, who was born in Beijing, China, about 8,000 kilometers from Albania, had spent a life surrounded with love, with people she loved, appreciated and give her lots of love. Delina says she is a lucky human because she has always had the opportunity to get good education and do the kind of jobs she always liked.

23 years ago, Delina was the director of the Women’s Center in Tirana. Throughout these years, Delina has not changed, she is still dedicated to the causes she has faith in. As her causes have increased, her trust has not ceased.

< „I am a committed person, meaning that when I see a social problem, I want to do something to solve it. I also fanatically believe in equal rights for all, especially for groups that are often discriminated with various justifications. I see life, the world and people with beautiful eye, I believe in the good in them,“ describes Delina her character.

Her commitment to support women’s rights was originally initiated from a very strong sense of respect for the equal rights of people, a sociable subject that was very small. Although, her parents, siblings and friends have always supported her commitment to equal justice and equality, they have sometimes made fun of her, as Delina speaks of her fanaticism to point out any manifestations of gender inequality, such as for example she always reacts when watching television debates where a man journalist moderates a discussion among five other men.

In the mid-1990s, with nearly all women’s organizations in Albania, she began advocating for women’s reproductive rights. MPs of the Albanian Parliament approved a progressive law regarding these rights, meanwhile they voted AGAINST the right of women to make decisions about their pregnancy. In those years (1990s), the women’s association „Refleksione“ and the Women’s Center (now the Gender Alliance for Development), with whom Delina worked at that time, had built the first counseling center for women and girls who are victims of violence in Tirana.

„A lot of things have been moving forward in regard to women rights in Albania in these last 25 years, following the political changes of the 1990-1992 years. But women and girls still face great challenges: (i) Violence against women, which is still at a very disturbing level; (ii) the level of social services, especially for children, the elderly, people with disabilities, which is still very low and limited, causing the care of these groups to fall on the shoulders of women; and (iii) the poverty and lack of access to safe employment for a significant proportion of women and girls are three of these major challenges,“ – states v Delina, comparing activation time from the 1990s to the present.

& Delina has served on several boards of renowned organizations in Albania and Kosovo, as in the organization „Refleksione“ and Kosovo Women’s Network. She studied for political science as well as for non-profit organizations management at the New School for Social Research in New York. Today, she is engaged in two main fields: she works with programs that support the development of civil society in several countries of the world and, as a volunteer, she is engaged in supporting the rights of women and LGBTI people in Albania and beyond.

Activist

More Posts

Leave a Comment

Ваша адреса е-поште неће бити објављена. Неопходна поља су означена *