Alketa Džafa Mripa je talentovana savremena umetnica, majka četvoro dece, trener joge i žena preduzetnica koja zajedno sa suprugom vodi Tea House u Londonu. Alketa Džafa Mripa počela je svoje putovanje u Londonu, prvo kao student, a zatim kao izbeglica iz kosovskog rata, koja danas kroz umetnost daje svetlost i nadu svima onima (izbeglicama) koji su daleko od svoje domovine, na stranom tlu. Za nju, umetnost je jezik izbora, njen glas koji putuje s njom kada ona ne mora reći ni reči. Za nju, umetnost je jezik izbora, njen glas putuje sa njom kada ne treba da izgovara ni reč. Umetnost, za nju je želja da se vizualizuju stvari, onda kada reči nemaju moć́, to su njeni motivi rada, namera da se otkrije istina, izgubljenost, zaboravljenost … bezbožnost i nečuvenost.

Alketa je odrastala devedesetih godina prošlog veka, u Prištini, na Kosovu pod Miloševićevim režimom. Prva stvar koje se seća iz detinjstva i mladosti je mešavina emocija: sreće, rata i nepravde. Emociju sreće pamti iz trenutaka kad je bila pod krovom svoje kuće, unutar porodičnog kruga, dok sećanje na patnju njene nacije budi emocije na rat i nepravdu. Alketa se seća tih godina kada su kosovskim Albancima konstantno uskraćivana osnovna prava; u vreme kada su Albanci iskusili diskriminaciju u procesu zapošljavanja, ne-stanovanja, neobrazovanja i nepravednog suđenja.

„Bila sam Albanka, tako da me nisu poštedeli. Uskraćeno mi je obrazovanje na mom jeziku „, priseća se Alketa

Pored toga, postoji jedna stvar koju će večno pamtiti- a – to je krvna osveta. Tokom devedesetih, zajedno sa roditeljima, prisustvovala je masovnim događajima za pomirenje. Za nju, je to bio prvi put da se suočila sa osećajem solidarnosti, kada je čitavo društvo, sa ljudima iz svih sfera života, siromašnim i bogatim ženama, iz urbanih i ruralnih područja, opraštalo stara neslaganja i odlučilo da ide napred. Za nju je to bilo divno iskustvo koje nikada neće zaboraviti.

Mislim da je ovo iskustvo duboko ukorenjeno u sećanja, kada sam predstavila moju umetničku instalaciju “ Mislim na tebe „, za žrtve seksualnog nasilja na Kosovu. To je zato što sam htela da žrtve iskuse tu solidarnost „…kaže Alketa.

Instalacija „Mislim na tebe, koja je na stadionu u Prištini prikupila oko 5000 haljina i suknji za preživele poslednjeg rata, najsrećniji je trenutak u njenom životu. Ova instalacija pamti njihov bol i ispoštovala ih je.. Mnoge žene i muškarci su se okupili da bi dali poruku da nisu učinili ništa loše i da im kažu „mislimo na vas“ da prekinu tišinu i stigmu, u svom najboljem svedočenju solidarnosti. Ovu instalaciju je UNWOMEN odabrao kao jedan od događaja koji je okarakterisao 2015. godinu u smislu rodne ravnopravnosti.

Nakon što je provela svoje detinjstvo na Kosovu, završila osnovnu i srednju školu, preselila se u London 1997. godine kako bi započela studije na „Central Saint Martins“, a zatim nastavlja u „Tate Modern“ za istoriju umetnosti. Danas je Alketa aktivistkinja, umetnica i feministkinja. Ona kroz umetnost – kako ona naziva najmoćnije sredstvo prenošenja poruke – iznosi na videlo diskriminaciju i disparitet između muškaraca i žena. Kroz njeno umetničko stvaralaštvo pokušava da podigne svest, promeni percepciju, počinje i preduzima aktivnosti po pitanju ovog problema. Svaka umetnička instalacija mora biti nešto što provocira; nepravda koja se čini čoveku ili grupi i ona oseća da mora reagovati na to.

Nedavno je pozvana kao inspirativna umetnica na ovogodišnjem PLATFORMA festivalu. Alketa, takođe je snažno povezana sa radom sa izbeglicama i strašnom tretmanu koji svet čini prema njima, ona je stvorila instalaciju, „Refugees Welcome“.

Na pitanje šta to znači osnaživanje žena i muškaraca, Alketa je rekla da osnaživanje žena treba da počne u porodici, a to nije nešto što moramo da istražimo; počinje sa tim kako se vaš otac odnosi prema vašoj majci, kako se vaš brat odnosi prema komšijinoj ćerci. Jer je za nju besmisleno da prema nekom treba odnositi drugačije zbog njenog/njegovog pola, rase, nacionalnosti ili religije …  jer na kraju dana, mi smo svi ljudi ovog sveta.

Ona se divi kako na Kosovu danas postoje mnogi pojedinci i grupe koji se bore za osnaživanje žena, pominjući mnoge žene kao Mirvete Dreshaj, Zahrije Podrimcaku, Sevdije Ahmeti, Safete Rugova, Igballe Rugova, Vjosa Dobruja, Luljeta Pula, Kacqushe Jashari, i druge koje su  sa aktivizmom i mnogo strasti otvorile put za nove generacije da nastave da se bore za ravnopravnost.

Aktivista

Alketa Xhafa Mripa është një artiste e talentuar bashkëkohore, nënë e katër fëmijëve, trajnere e jogës dhe një grua sipërmarrëse e cila udhëheq së bashku më bashkëshortin e saj “Tea House” në Londër.

Alketa Xhafa Mripa filloi rrugëtimin e saj në Londër, fillimisht si studente, më pas si një refugjate nga lufta e Kosovës, e cila sot përmes artit i jep një rreze drite dhe shpresë të gjithë atyre(refugjatëve)që sot janë larg vendlindjes së tyre, në tokën e huaj. Për të, arti është gjuha e zgjedhjes, zëri i saj që udhëton me të kur ajo nuk ka nevojë të thotë asnjë fjalë. Arti, për të, është dëshira për t’i vizualizuar gjërat, atëherë kur fjalët nuk kanë fuqi, janë motivet e saja të punës, synimet për ta shfaqur të vërtetën, të humburën, të harruarën… të pathënën dhe te padëgjuarën.

Alketa u rrit gjatë viteve ’90-ta, në Prishtinë, Kosovë nën regjimin e Millosheviqit . Gjëja e parë kur ajo e kujton fëmijërinë dhe rinin janë një përzierja e emocioneve: lumturi, luftë dhe padrejtësi. Emocioni i lumturisë ia kujton momentet nën çatinë e shtëpisë së saj, brenda rrethit familjar kurse vuajtjet e kombit të saj ia kujtojnë luftën dhe padrejtësinë. Alketa kujton ato vite kur shqiptarëve të Kosovës vazhdimisht u mohonin të drejtat themelore, një kohë kur shqiptarët përjetuan diskriminim në punësim, mos strehim, mos arsimim dhe mos gjykim të drejtë.

“Unë isha shqiptare, andaj nuk më kursyen. Më mohuan edukim në gjuhën time”, kujton Alketa.

Përveç kësaj, ka edhe një gjë e cila do të qëndrojë përgjithmonë me të, e kjo është gjakmarrja. Gjatë viteve të ’90-ta, së bashku më prindërit Alketa mori pjesë në ngjarjet masive për pajtimin e gjaqeve. Për të, ishte hera e parë kur u përballë me ndjenjën e solidariteti kur një shoqëri e tërë, me njerëz nga të gjitha sferat e jetës, gra të varfra dhe të pasura, nga pjesët urbane e rurale, falnin mosmarrëveshjet e vjetra dhe vendosnin të ecnin përpara. Për të, ishte një përvojë e bukur që s’do të harrohej kurrë.

“Mendoj se kjo përvojë ka qenë e rrënjosur thellë në kujtesë, kur e paraqita instalimin e artit ‘Mendoj për Ty’, për të mbijetuara e dhunës seksuale në Kosovë. Kjo sepse doli që të mbijetuarat të përjetojnë atë solidaritet… thotë Alketa.

Instilacioni “Mendoj për ty”, i cili mblodhi rreth 5000 fustane dhe funde të varura në Stadiumin e Prishtinës për të mbijetuara e luftës së fundit, për të ishte momenti më i lumtur në jetën e saj. Ky instilacion kujtoi dhimbjen e tyre si dhe i nderoi ato. Shumë gra e burra ishin mbledhur së bashku për t’ia dhënë një mesazh atyre se ato nuk kishin bërë asgjë të gabuar dhe për t’i thënë “mendojmë për ty”, për ta thyer heshtjen dhe stigmën, duke u shndërruar në dëshminë më të mirë të solidarizimit. Ky instilacion u përzgjedh nga UNWOMEN si një prej ngjarjeve që karakterizuan vitin 2015  në aspektin e barazisë gjinore

Pasi kaloi fëmijërinë e saj në Kosovë, duke përfunduar shkollën fillore dhe të mesme, në vitin 1997 ajo u shpërngul në Londër për të filluar studimet në “Central Saint Martins” duke vazhduar më pas në “Tate Modern” për  historinë e Artit.

Sot Alketa është një aktiviste, artiste dhe feministe. Ajo përmes artit, siç e quan mjetin më të fuqishëm për transmetimin e mesazhit, sjell në sipërfaqe diskriminim dhe mos barazinë mes burrave dhe grave. Përmes krijimtarisë së saj artistike përpiqet të rrisë vetëdijen, të ndryshojë perceptimet, të fillojë dhe të ndërmerr veprime ndaj problemeve në fjalë.

Çdo instilacion artistik, duhet të ketë diçka që e provokon; një padrejtësi që bëhet ndaj një personi apo grupi dhe ajo e ndjen se duhet të veproj mbi të.

Së fundmi ajo ishte e ftuar si një artiste frymëzuese në edicionin e këtij viti të PLATFORMA Festival.

Alketa, po ashtu është e lidhur fort me kauzën për refugjatët dhe trajtimin e tmerrshëm që bota po i bën atyre, ka krijuar instalacionin “Refugees Welcome”, kurse në TEDx Tirana ka folur për artin dhe aktivizmin e saj

E pyetur se çfarë do të thotë fuqizim i grave dhe burrave, Alketa shprehet se fuqizimi i grave duhet të fillojë brenda familjes dhe se nuk është diçka që duhet ta hulumtosh; fillon me atë se si e trajton babai yt nënën tënde, si vëllai yt e trajton vajzën e komshiut. Për të është e pakuptimtë se si dikush duhet të trajtohet ndryshe vetëm për shkak të gjinisë, racës, kombësisë apo besimit të saj … në fund të ditës, ne të gjithë jemi njerëz të kësaj bote.

Ajo admiron se si sot në Kosovë ka shumë individë dhe grupe që luftojnë për fuqizimin e grave, duke përmendur shumë gra si: Myrvete Dreshaj, Zahrije Podrimçaku, Sevdije Ahmeti, Safete Rugova, Igballe Rugova, Vjosa Dobruna, Luljeta Pula, Kaqusha Jashari e të tjera,  të cilat me aktivizmin dhe pasionin e tyre i hapën rrugën gjeneratave të reja për të vazhduar kauzën për barazi.

Aktiviste

Alketa Xhafa Mripa is a talented contemporary artist, a mother of four, a yoga trainer and an entrepreneurial woman who leads along with her husband, “Tea House”, in London. Alketa Xhafa Mripa began her journey in London, initially as a student, then as a refugee from the Kosovo war, which today through art gives a ray of light and hope to all those (refugees) who are now far from their homeland, in the foreign soil. For her, art is the language of choice, her voice traveling with her when she does not need to say a word. Art, for her, is the desire to visualize things, when words have no power, are her motives of work, the intentions to reveal the truth, the lost, the forgotten… the ungodly and the unheard.

Alketa grew up in the 1990s, in Pristina, Kosovo under Milosevic’s regime. The first thing she remembers is childhood and youth are a mixture of emotions: Happiness, War and Injustice. The emotion of happiness memorizes the moments under the roof of her home, within the family circle, while the pains of her nation remember the war and the injustice. Alketa recalls those years when Kosovo Albanians were constantly denied basic rights; a time when Albanians experienced discrimination in employment, non-housing, non-education and unjust trial.

„I was Albanian, so they did not have empathy on me. The education in my language was denied,“

In addition, there is one thing that will stay permanently with her – and – it is blood feud. During the 1990s, together with parents, she attended mass events for reconciliation of vengeance. For her, it was the first time she faced the sense of solidarity when a whole society, with people from all walks of life, poor and rich women, from urban and rural areas, pardoned the old disagreements and decided to walk forward. For her, it was a beautiful experience I will never forget.

„I think this experience was deeply rooted in the memory, when I introduced the installation of art ‘I Think of You’, for the survivors of sexual violence in Kosovo. That’s because I wanted the survivors to experience that solidarity“…

The installation „Thinking of You“/”Mendoj per ty”, which gathered about 5000 dresses and skirts at the Pristina Stadium for survivors of the last war, was the happiest moment in her life. This installation recalled their pain and honored them. Many women and men had gathered together to give a message that they had not done anything wrong and to tell them „we think about you“ to break the silence and the stigma, turning to the best testimony of solidarity. This installation was selected by UNWOMEN as one of the events that characterized the year 2015 in terms of gender equality. After spending her childhood in Kosovo, completing elementary and high school, she moved to London in 1997 to start her studies at „Central Saint Martins“, continuing further on to „Tate Modern“ for Art History. Today Alketa is an activist, artist and feminist. Through the art – as the most powerful means of transmitting the message – raises discrimination and disparity between men and women. Through her artistic creativity she tries to raise consciousness, to change perceptions, start and take action on the particular problems. Every artistic instillation must be something that provokes her; an injustice being done to a person or group and she feels that she must act upon it. Recently she was invited as an inspirational artist in this year’s edition of PLATFORMA Festival. Alketa is also strongly associated with the cause of refugees and the terrible treatment the world is doing to them and has created the installation „Refugees Welcome“.

& Asked what the empowerment of women and men means, Alketa says that women’s empowerment should begin within the family and that it is not something to look for; begins how your father treats your mother, as your brother treats the neighbor’s daughter. For her it is pointless how one should be treated differently just because of his gender, race, nationality or belief … at the end of the day, we are all people of this world.

She admires that today there are many individuals and groups fighting for the empowerment of women, citing many women like Myrvete Dreshaj, Zahrije Podrimçaku, Sevdije Ahmeti, Safete Rugova, Igballe Rogova, Vjosa Dobruna, Luljeta Pula, Kaqusha Jashari and which, with their activism and passion, paved the way for new generations to continue the cause of equality.

Activist

Leave a Comment

Ваша адреса е-поште неће бити објављена. Неопходна поља су означена *